Draken
Draken zijn mythologische wezens met een slangachtig of reptielachtig lichaam, en vaak met vleugels van huid en vuurspuwende adem. Het geloof dat een draak vuur spuwde kwam voort uit het feit dat men een vallende ster ook draak noemde. Het spoor dat een vallende ster trok werd geassocieerd met de vurige adem van de draak. Het woord draak is afgeleid van het Griekse drakon. In de wereldgeschiedenis neemt de draak een unieke plaats in: geen enkel ander denkbeeldig wezen komt zo wijd verspreid en in zoveel verschillende vormen voor als de draak. De slangachtige Chinese draken zijn ongevleugeld maar kunnen toch vliegen door hun toverkracht. Oosterse draken zijn wijs en hulpvaardig en worden beschouwd als geluksbrengers. Europese Draken worden meestal als kwaadaardig beschouwd. Bekende Europese draken zijn Nidhogg, Fafnir en Jormungandr. Nidhogg is de slangdraak uit de Noordse mythologie die eeuwig aan de wortels van de levensboom Yggdrasil knaagt, Fafnir is een in een halfdraak veranderde dwerg die door Siegfried werd overwonnen. Jormungandr ofwel de Midgaardslang is een versie van de oerslang die zo enorm groot is dat hij helemaal om de wereld ligt. Zijn kop reikt tot aan de punt van zijn staart en wanneer hij daarin bijt schudt hij van woede, waarmee hij aardbevingen veroorzaakt. Een slangdraak die in zijn eigen staart bijt en zo een eeuwige cirkel vormt is tevens het symbool van de Ouroboros (letterlijk: staart-eter), een symbool uit de alchemie en een van de oudste mythische symbolen ter wereld. De Ourobouros komt voor in onder andere de Afrikaanse, Azteekse, Chinese, Egyptische, Griekse en Noordse mythologie. De machtige draken werden ook wel geassocieerd met goden: zo wordt de oergodin Tiamat uit de Sumerische en Babylonische mythologie vaak als een draak voorgesteld, evenals de gevederde slanggod Quetzalcoatl uit de Azteekse mythologie. Andere draakachtige wezens zijn de Leviatan uit de bijbel en de Naga uit het boeddhisme en hindoeïsme. In de middeleeuwen stond de draak symbool voor het heidendom. De draak die door Sint-Joris werd gedood symboliseert de bekering van de heidenen tot het christendom. In het Limburgse Beesel wordt de strijd van Sint-Joris en de Draak nog elke zeven jaar opgevoerd in de grootschalige openlucht-theatervoorstelling het Draaksteken. Tot in de 19e eeuw werd geloofd dat draken echt bestonden, maar ook nadat de draak naar het rijk der fabelen was verwezen bleven deze wezens tot de verbeelding spreken en vonden ze uiteindelijk hun weg in de moderne fantasy-literatuur. De Reluctant Dragon (De Schuchtere Draak) van Kenneth Grahame stamt uit 1898. In de Hobbit van J.R.R. Tolkien uit 1937 komt de draak Smaug voor. Andere bekende boeken(-reeksen) waarin draken een belangrijke rol spelen zijn de Aardzee-cyclus van Ursula LeGuin, de boeken over de Drakenrijders van Pern van Anne McCaffrey, Heer Bommel en de Zwelbast van Marten Toonder, die Unendliche Geschichte van Michael Ende, de Dragonlance-reeks van Margaret Weis & Tracy Hickman, Eragon van Christopher Paolini en Temeraire van Naomi Novik. Ook in J.K. Rowlings Harry Potter en Terry Pratchetts Schijfwereld komen draken voor. In spellen als Dungeons & Dragons, Magic: the Gathering en Warhammer behoren draken tot de machtigste wezens. Sinds 1979 bewaakt in attractiepark de Efteling de Draak Lichtgeraakt een schatkist en in 2010 opende het park Joris en de Draak, een houten achtbaan met een 9 meter hoge vuurspuwende draak. In 1924 verschenen twee avonturenfilms waarin een draak voorkwam: de halfdraak Fafnir in Die Nibelungen: Siegfried en een rook uitademende waterdraak in The Thief of Bagdad. In 1941 verscheen Disney's The Reluctant Dragon, een liveaction-film met animatie-gedeeltes. In 1964 werd in de film Ghidorah, the Three-Headed Monster de aartsvijand van het Japanse monster Godzilla geïntroduceerd: King Ghidorah, een driekoppige vliegende draak. Olivier B. Bommel en Tom Poes hebben heel wat te stellen met het draakje Zwelgje in de Nederlandse tekenfilm Als je begrijpt wat ik bedoel uit 1983 en in The Neverending Story uit 1984 speelt de hondsdraak Falkor een grote rol. Bekende filmdraken van de laatste jaren zijn Draco uit Dragonheart (1996), Mushu uit Mulan (1998), Dragon uit Shrek (2001), Haku uit Spirited Away (2001), Bahamut SIN uit Final Fantasy VII: Advent Children (2004) en Saphira uit Eragon (2006). Meerdere draken komen voor in onder andere Reign of Fire (2002), Earthsea (2004), Tales from Earthsea (2006), D-War (2007) en Dragonlance: Dragons of Autumn Twilight (2008). |
|